Dichtersprofielen van de Koninklijke Bibliotheek

Ter gelegenheid van het verschijnen van het elfde dichtersprofiel heeft Rob de Vos een gesprek met de mensen achter de website www.kb.nl/dichters van de Koninklijke Bibliotheek: Paul van Capelleveen en Annette van den Bosch.

Verschenen op de Meandersite op 7 april 2004

Wat is dat voor een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek waar jullie aan meewerken?

Paul: Toen voormalig Dichter des Vaderlands Gerrit Komrij de Poëzieclub oprichtte, Awater begon en een reeks poëzie-uitgaven redigeerde, ontbrak er nog één podium, vonden wij: een website over het thema Dichter des Vaderlands. De Koninklijke Bibliotheek (KB) is toen een website begonnen over dichters uit voorbije eeuwen die we alsnog met die titel konden benoemen. Daarover maken we samen met universitaire stagiaires profielen. De eindredactie berust bij Paul van Cappeleveen en bij Reinder Storm van de KB.

Wat is er nieuw dit jaar?

Dit jaar in de aanloop naar de verkiezing van de nieuwe Dichter des Vaderlands (wordt benoemd in januari 2005) besteedt NRC Handelsblad elke vrijdag aandacht aan een dichter en daarop sluit de KB aan met een uitgebreid portret, het dichtersprofiel. Het is een mooi excuus om de Nederlandse poëzie onder de aandacht te brengen.

Vast veel werk zo'n dichtersprofiel maken! Hoe pak je zoiets aan?

Annette: Paul heeft één dag in de week beschikbaar en ik drie dagen.
Het tijdbeslag varieert enorm. Een dichter als Bernlef is ouder en heeft een hoge productie. Dat betekent dat we dan bijzonder veel bundels in korte tijd moeten lezen en uitpluizen. Erik Jan Harmens had nog maar één bundel gepubliceerd, dus dat is minder werk. In zo’n geval kiezen we ervoor om een thema wat verder uit te diepen zoals in zijn geval de poetryslam We maken voor de site een biografie, een bibliografie, links, veel illustraties, een korte omschrijving van de stroming, onderscheiden de thema’s waar de dichter over schrijft, en maken een selectie uit de kritieken uit kranten. Het meest tijdintensief maar ook het interessantste is het lezen van de bundels, het vinden van passende citaten en daar een verband in aanbrengen. Als het veel bundels zijn verdelen we het citeren van de dichtregels. Ik beleef enorm veel genoegen aan dit werk, het geeft een inzicht in wat er op dit moment in Nederland op dichtgebied allemaal aan de hand is. Voor mij is het eigenlijk een soort luilekkerland.
Daarnaast hebben we nog de quiz over een gedicht, waaraan iedereen kan meedoen. Voor de quiz hebben we alle woorden uit het gedicht alfabetisch gerangschikt, de vraag is om daar weer een gedicht van te maken. Of althans om daar de titel van te zoeken en die aan ons toe te zenden. Onder de goede inzenders worden aan het eind van het jaar drie boeken verloot.

Welke dichters hebben jullie inmiddels opgenomen?

Annette: Inmiddels staan op de site: H.H. ter Balkt, Bernlef, Pieter Boskma, Anna Enquist, Piet Gerbrandy, Erik Jan Harmens, Ingmar Heytze, Esther Jansma, Tonnus Oosterhoff, Mustafa Stitou en Menno Wigman.
Paul: Daarnaast zullen we ook het onderdeel met oudere dichters op de site uitbreiden, d.w.z. de dichters die in hun tijd Dichter des vaderlands hadden kunnen zijn. Daar staan al profielen van Bilderdijk, Lucebert, Six van Chandelier en Suster Bertken. Binnenkort voegen we daar weer enkele profielen aan toe.

In het actuele gedeelte valt mij op dat er dichters bij zijn die zich geen kandidaat stellen als Dichter des Vaderlands. Hoe zit dat?

Paul: Het idee is niet om de dichters die wij bespreken het Dichter-des-Vaderlandschap op te dringen. Het gaat erom een staalkaart van de Nederlandse poëzie te geven. Iets dergelijks bestaat nog niet en het is dan ook zuiver bedoeld als achtergrondinformatie en om de lezer wegwijs te maken in de collectie poëzie van de Koninklijke Bibliotheek.
Annette: Het is geen uitgebreide literatuurstudie. Dat zou ook niet te realiseren zijn, we hebben immers in totaal maar vier dagen per week tot onze beschikking per dichter. Daarin moeten we heel veel doen. Naast hetgeen genoemd is, maken we ook scans van de dichtbundels en zetten we alles op de site. Het aantal dichters dat we bespreken is beperkt tot veertig, dus er zullen dichters buiten de boot vallen, maar wie weet wordt het project in een andere vorm voortgezet om het overzicht van de Nederlandse dichters compleet te krijgen.
We werken veel met stagiaires.

Trekken jullie veel lezers met die site?

Paul: Zeker, het aantal bezoekers is enorm gestegen. We zijn daar heel blij mee.

Wie is de volgende dichter en wanneer wordt de laatste dichter op de site geplaatst?

Annette: De eerstvolgende dichter is Ruben van Gogh. Zijn profiel wordt aankomende vrijdag geplaatst en de laatste dichter wordt medio december besproken op www.kb.nl/dichters.
Paul: Voor vragen kun je terecht bij dichters@kb.nl