Een gevat konijn

een nieuw poëzietijdschrift gesignaleerd

Verschenen in Meander op 11 mei 2003

Op 8 april lag “Het liegend konijn’ in de schappen. Het nieuwe tijdschrift voor poëzie, onder redactie van de Vlaamse dichter Jozef Deleu, met nieuwe poëzie van Nederlandstalige dichters. Een aanrader voor elke poëzieliefhebber.

De vormgeving van het tijdschrift is prachtig. De concurrentieslag met de Vlaamse ‘Poëziekrant’ en de Nederlandse poëziekrant van Komrij, ‘Awater’ kan dit Vlaamse konijn aangaan en glansrijk winnen. Het konijn flapt vriendelijk met de oortjes op de fraaie, in donkerrood en zwart uitgevoerde kaft met zilveren letters. Daarbij een goede bladspiegel met brede kantlijnen, een mooie typografie met duidelijke, leesbare letters en een overzichtelijke inhoudsopgave. Kortom, het uiterlijk mag er zijn.

Een genot om in de hand te hebben dit tijdschrift, waar nu eens geen bombastische bespiegelingen instaan van de dichters, maar alleen dat waar het allemaal om draait: gedichten. Geen interviews met wetenswaardigheden over achtergrond, verleden, ommekeer en tijdgeest. Alleen de geboortedatum en de titel van de laatste bundel van de opgenomen dichter zijn vermeld en als er een verzamelbundel bestaat, is de titel daarvan genoemd. Maar vooral: kwaliteitsgedichten. Hedendaagse Nederlandstalige poëzie, die uit ‘het nest geroofd’ is van de dichters, belooft de redactie aan de lezer. En dat klopt. Het zijn klinkende namen waar Deleu voor koos in deze eerste uitgave: Enquist, Gruwez, Hertmans, Kopland, Korteweg, Michel, Nolens, de Vos en Wigman. In elk nummer is bovendien ruimte voor één debutantdichter in dit geval voor David van Reybrouck. Van zijn hand de beginregels uit het gedicht “Schorseneer”:

Bijna vergeten hoe zwart het ooit was
hoe harig de huid gelooid door de nacht.
Vergeten het loof, de vacht en de stronk,
terwijl alles toch schreeuwde om schors.

Het gedicht eindigt als volgt:

Het huis bereikt het middaguur,
het klokje tikt, de melk staat klaar.
In het teiltje rust het wrakhout,
los maar steeds nog bij elkaar.

Van iedere schrijver staan nieuwe gedichten in dit tijdschrift, dat zich eigenlijk meer laat lezen als een verzamelbundel. In totaal zo’n zeventig gedichten van tien schrijvers. De uiteenlopende dichtstijlen van het ook in leeftijd gevarieerde gezelschap passen wonderwel bij elkaar. Topschrijvers bijeen en dan ook nog met recent werk, wat kan een lezer meer verlangen. Bij de dichteres en recensent van NRC-handelsblad Marjoleine de Vos treffen we weer een gedicht over mevrouw Despina aan. Zij speelde al een rol in de laatste bundel van De Vos ‘zeehond graag’. Van Luuk Gruwez is het schitterende gedicht ‘Volière’ geplaatst over zijn gestorven vader en het dichten van het gemis. Leonard Nolens maakt indruk met zijn gedicht ‘Je bent wat ik hier kost’.

Voor een tijdschrift dat dergelijke gedichten opneemt legt iedereen graag 18 euro 50 neer; een gewone dichtbundel kost al gauw meer.

Een fantastisch project van Jozef Deleu, die zelf dichter is en voormalig hoofdredacteur van het tijdschrift Ons Erfdeel. Iemand met kennis van de dichtwereld dus, en iemand die weet waar behoefte aan bestaat. In zijn voorwoord vertelt Deleu dat een tijdschrift opzetten een jeugddroom was die werkelijkheid wordt, dat hij dichters zonder problemen bereid vond om werk bij hem te plaatsen. In zijn toon klinkt onverholen enthousiasme door.

Waarom de naam het liegend konijn? Die naam is ontleend aan een verhaal van Paul van Ostaijen uit 1926, dat te lezen is op de achterflap. Ter illustratie volgt hieronder een stukje uit die tekst van Ostaijen: “Lang heeft het konijn de lach gezocht. Zo zielsgraag had het konijn gekend de luide lach. Waarom het de lach zo graag had gekend, weet ik niet. Zoiets kan men niet weten. Het konijn heeft de lach niet gevonden. Maar het was de lach zeer nabij. Dat het geheim van de lach zo nabij was, weet het konijn niet. Vlak vóór de lach hield de kennis van het konijn halt. Daar vond het in plaats van de lach die het zocht, de verwondering die het niet zocht. Dit nu is iets wat buiten het begrijpen van het konijn valt: hoe je in plaats van het gezochte iets anders vindt.”
Een opmerkelijke tekst, speciaal opgenomen vanwege de verwondering die de oprichter Deleu graag met ons, lezers, wil delen. Deleu is er zich van bewust dat elke keuze die hij maakt omstreden is, maar het is zijn tijdschrift en hij heeft niet meer pretenties dan zijn behoefte aan het maken van een tijdschrift bevredigen. Daarnaast wekt hij graag nieuwsgierigheid en verwondering bij de lezers. Een loffelijk streven, dat past bij een dichter.

Samenvattend kan ik stellen dat dit eerste exemplaar van het liegend konijn zeker een aanschaf waard is. Het is een prachtig uitgegeven bundel met schitterende gedichten van goede poëten voor een prijs die alleszins redelijk is. Op naar de betere boekhandel dus, want een oplage van 2000 exemplaren is snel uitverkocht. U kent immers het bekende gezegde: beter één konijn in de hand dan tien op de vlucht.

Het liegend konijn, uitg. Van Halewyck, Leuven & Meulenhoff, Amsterdam, prijs 18,50 euro
verschijnt tweemaal per jaar, in april en oktober. Zowel in de losse verkoop als in abonnement verkrijgbaar.